Meteoryt „Grüneberg”

Meteoryt „Grüneberg”

 

W poniedziałek, 22 marca 1841 roku w rejonie wsi Wilkanowo – Słone – Radomia spadł meteoryt „Wilkanówko”.
Było około godz. 15:30, gdy rolnicy pracujący w polu niedaleko dzisiejszej Radomii, usłyszeli trzy „grzmoty”, donośny świst w powietrzu i odgłos czegoś ciężkiego spadającego z nieba. Huk słychać było nie tylko w okolicznych wioskach, czy Zielonej Górze, ale również w Nowej Soli, a nawet w odległym o 40 km Żaganiu. 

kamień pamiątkowy w Wilkanowie

 

tablica na kamieniu w Wilkanowie

Zaintrygowani ludzie odkryli w płytkim zagłębieniu kamień. Mimo obaw, ciekawość wzięła górę i okazało się, że jest zupełnie zimny w dotyku. Jakiś czas później, bliżej wsi Słone odnaleziono jeszcze drugi, mniejszy fragment.

Po zbadaniu okazało się, że kosmiczna przesyłka to szary chondryt, z rodzaju meteorytów kamiennych. Pierwszy fragment ważył ok. 0,75 kg (30 uncji, drachmy, 2 skrupuły wg ówczesnych miar), drugi ważył ok. 0,17 kg (6 uncji, 1/2 drachmy). Fragmenty meteorytów w dużej mierze rozjechały się po świecie. Główny kawałek znajduje się w Berlinie, mniejsze części można spotkać, od Chicago i Nowy Jork, przez Londyn, Watykan, Budapeszt, Wiedeń, po Kalkutę.
W Polsce odłamek meteorytu znajdował się jedynie we Wrocławiu.

główny fragment meteorytu w muzeum w Berlinie;                                                                  źródło: http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Gr%C3%BCneberg_(Wilkan%C3%B3wko)

 

główny fragment meteorytu w muzeum w Berlinie;                                                                                                             źródło: http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Gr%C3%BCneberg_(Wilkan%C3%B3wko)

 

fragment meteorytu w zbiorach Muzeum Mineralogicznego we Wrocławiu; źródło: http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Gr%C3%BCneberg_(Wilkan%C3%B3wko)

 

W. Foerster; źródło: wikipedia

Ów berliński fragment meteorytu badał astronom Wilhelm Förster. Szczęśliwym zrządzeniem losu, naukowiec ten pochodził z Zielonej Góry. Ojciec Wilhelma – Fryderyk – był grünberskim przedsiębiorcą i winiarzem, założycielem Stowarzyszenia Miłośników Zielonej Góry. Z inicjatywy obu Försterów, na szczycie najwyższego zielonogórskiego wzniesienia, zbudowano w latach 1859-1860 wieżę restauracyjno-widokową, czyli znaną w Zielonej Górze wieżę braniborską (z języka górnołużyckiego braniborska oznacza brandenburską).
Budowę wieży zainicjowano na fali popularności wydarzenia i dużej sensacji jakim był upadek wilkanowskiego meteorytu. 

 

artykuł w Breslauer Zeitung, 174, 1841
źródło: http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Gr%C3%BCneberg_(Wilkan%C3%B3wko)

Obecnie wieża służy Uniwersytetowi Zielonogórskiemu, jako obserwatorium astronomiczne. W grudniu 2008 roku, Gazeta Lubuska podała informację, że Instytut Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego wszedł w posiadanie drobinki (0,04 g) meteorytu z Wilkanowa. Został zakupiony na internetowej aukcji!

 

 

poniżej kilka linków dla bardziej ciekawskich, a także film na ten temat!

https://gazetalubuska.pl/powrot-kosmicznego-goscia/ar/7770115

http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Gr%C3%BCneberg_(Wilkan%C3%B3wko)

http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/28713,wilkanowo-gosc-z-kosmosu.html

https://skarbykosmosu.pl/gruneberg-wilkanowko/