cz. 1. dąb, modrzew, dęby „Trojaczki” i dąb w Łężycy

28/10/2018

niedziela, 22 kwietnia 2018 r. 

Pomniki przyrody to bardzo ciekawy temat.
Na terenie Zielonej Góry znajdują się aktualnie 53 pomniki przyrody ożywionej. Przeważnie są to pojedyncze drzewa, ale bywają również grupy drzew, niekiedy liczne, jak skupisko prawie 40 modrzewi  w okolicach ul. Gajowej, czy 18 dębów przy ul. Wyspiańskiego. Jest też kilka mniej licznych skupisk.

Z tej ogólnej liczby 23 pomniki przyrody znajdują się na terenie dawnej gminy wiejskiej Zielona Góra, przyłączonej do miasta 1 stycznia 2015 r. Na najnowszej mapie „Wielka Zielona Góra” (2017), są już te wszystkie pomniki przyrody naniesione. Mapa zaś ma dobrą skalę 1:25000. Są również zamieszczone na mapie „Dookoła Zielonej Góry” (2015) w skali 1:50000. Obie mapy wyszły nakładem wydawnictwa Sygnatura.

W tym temacie w ostatnim czasie wydano również staraniem Koła Naukowego Biologów Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego publikację „Formy Ochrony Przyrody Zielonej Góry”. Ten swoisty przewodnik zawiera omówienie występujących na obszarze miasta form ochrony przyrody:
– pomniki przyrody (łącznie 60 obiektów, w tym: 53 przyrody ożywionej, 6 nieożywionej i jeden powierzchniowy pomnik przyrody),
– użytków ekologicznych (9)
– rezerwatów przyrody (1),
– obszarów chronionego krajobrazu (3)
– obszarów Natura 2000 (4)
– zespołów przyrodniczo – krajobrazowych (2).

Pomniki przyrody, to taka forma ochrony przyrody, która dobrze wpisuje się w promocję tematyki i jest dobrym sposobem, na przybliżenie zagadnień przyrodniczych i najbliższej przyrody. Szczególnie dzieciom warto je pokazywać.
Dlatego odkładałem ten tamat na czasy, aż będę mógł jeździć z chłopakami.

Na początek bierzemy się za las położony w kompleksie między Łężycą, Krępą i Wysokimi. Jest tam sporo pomników przyrody. Niektóre są dość mocno zagubione w głuszy i dotarcie do nich jest przygodą samą w sobie. Nasz cel na dzisiaj to cztery pomniki położone najbliżej Łężycy.
Przy ustanawianiu kilku z nich, miałem przyjemność uczestniczyć i współpracować, wspólnie z nieżyjącym już leśniczym z Łężycy.

Wyjeżdżamy na rondo w kierunku Przylepu i tam odbijamy na drogę przy kanale ściekowym. Jedziemy nią aż do oczyszczalni ścieków, wyjeżdżamy na końcu sołectwa i tam wjeżdżamy w ul. Łężyca – Leśna. Za leśniczówką robimy krótki postój. Potem jest odcinek kiepską, piaskową drogą i to pod górę, aż do skrzyżowania ze świetnym szutrem (łączy Krępę i drogę wojewódzką 281 między Łężycą i Wysokim).

My zjeżdżamy jednak w dół, brukowaną drogą do następnej krzyżówki, przy niewielkim cieku wodnym. Zaraz za nim znajduje się kamień pamiątkowy po miejscowym, przedwojennym leśniczym. O tym już kilka razy wspominałem.
Prosto można wyjechać na Wyszynę i dalej na prom w Pomorsku (jechaliśmy tam z Jankiem w listopadzie ubiegłego roku), w lewo do Wysokiego, w prawo do Krępy. Mapa nazywa to miejsce „Lisówki”, a przedwojenna kartografia określiła sąsiednie wzniesienie jako Fuchs Berg, czyli Lisia Góra.
My na początek odbijamy kilkaset metrów w prawo, czyli w kierunku Krępy.

Nasz pierwszy pomnik przyrody, to dąb szypułkowy (generalnie to właśnie dęby stoją na czele najpopularniejszych rodzajów drzew). Rośnie zaraz przy drodze i z daleka rzuca się w oczy.

Obwód pnia: 458 cm
Oddział leśny: 358a
Współrzędne geograficzne:
52°00’42,3” N
15°29’37,1” E

dąb szypułkowy

dąb szypułkowy

dąb szypułkowy

Podjeżdżamy też nieco dalej. Przy drodze, która prowadzi u podnóża stromych pagórków znajduje się drugi pomnik przyrody – modrzew europejski. Niestety to drzewo przewróciło się jesienią 2017 roku. Od strony drogi widoczna jest wielka bryła korzeniowa.
Ponieważ zasadniczo pomniki przyrody powinny pozostać do naturalnego rozpadu, jestem za tym, aby pozostał w tej formie i pełnił rolę edukacyjną, a także bazę żerową dla wielkiej ilości organizmów. 

Obwód pnia: 274 cm
Oddział leśny: 357a
Współrzędne geograficzne:
51°52’20,1” N
15°34’28,8” E

modrzew europejski

modrzew eruopejski

Wróciliśmy do krzyżówki przy strumyku i pojechaliśmy prosto w stronę Wysokiego. Ciężka tu miejscami droga, z piachem i nie raz pchaliśmy rowery. Chyba pieszo nawet wygodniej.
Mniej więcej w połowie drogi od skrzyżowania dróg przy „Lisówkach” do Wysokiego, znajduje się grupa trzech drzew – dębów szypułkowych – będących jednym pomnikiem przyrody o nazwie „Trojaczki”. Są one oddalone kilkadziesiąt metrów od drogi, w prześwietlonym, wilgotnym drzewostanie.
To trzeci pomnik przyrody dzisiaj odwiedzony.
Zarówno „Trojaczki”, jak wcześniej opisany modrzew, wspólnie oglądaliśmy z Panem Edwardem Gontowiczem, leśniczym z Łężycy.

Obwody pni: 308 cm, 316 cm, 320 cm
Oddział leśny: 360d
Współrzędne geograficzne:
52°00’50,4” N
15°28’51,6” E

„Trojaczki”

„Trojaczki”

W zasadzie myślałem już wracać do Łężycy. Rzuciłem jednak temat starego cmentarza w Wysokim (całkiem niedaleko od Trojaczków), argumentując zgodnie z prawdą, że go nigdy nie odwiedzałem. Ta niezbyt wyrafinowana prowokacja jednak poskutkowała i chłopaki chcieli go zobaczyć. Dalej więc ciągnęliśmy się po tym piachu. Cmentarz znajduje się prawie przy samej drodze. Jest jednak mocno zniszczony i wyróżnia się tu współcześnie chyba ustawiony krzyż.

przedwojenny cmentarz w Wysokich

przedwojenny cmentarz w Wysokich

Wracaliśmy do Łężycy tą samą drogą i znów wiele udręki przyniosła nam droga przez las. Odetchnęliśmy dopiero w Łężycy. Tu zrobiliśmy sobie przerwę na placu zabaw w pobliżu sklepu.
W obrębie placu zabaw, rośnie pojedynczy pomnik przyrody – dąb szypułkowy, czwarty pomnik widziany dzisiaj. To drzewo nie ma leśnego charakteru i jego cechą jest rozłożysta, pięknie wykształcona korona.

Obwód pnia: 476 cm
Współrzędne geograficzne:
51°59’31,4” N
15°28’41.1” E

piach koło Wysokich

w drodze do Łężycy

dąb w Łężycy

dąb w Łężycy

dąb w Łężycy

Na tym zakończyliśmy nasz dzisiejszy objazd pomników przyrody. To pierwszy z wielu rozdziałów poświęcony temu tematowi. Czeka nas przygoda z przyrodą, zaplanowana na wiele wyjazdów. Poniżej mapa, z zaznaczonymi pomnikami, które dzisiaj widzieliśmy.
(Po kliknięciu, powinna się otworzyć w większym formacie w osobnym oknie)

źródło mapy: „Dookoła Zielonej Góry”, Sygnatura 2015

Bibliografia:

Koło Naukowe Biologów Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytet Zielonogórski, „Formy ochrony przyrody Zielonej Góry (red. prof. dr hab. Leszek Jerzak, dr Olaf Ciebiera, dr Marcin Bocheński), część dotyczącą pomników przyrody opracowali: Agnieszka Tokarska – Osyczka, Sebastian Pilichowski, Zielona Góra 2017.

„Wielka Zielona Góra”, mapa 1:25000, wyd. Sygnatura, Zielona Góra 2017

„Dookoła Zielonej Góry”, mapa 1:50000, wy. Sygnatura, Zielona Góra 2015

Zobacz wpisy

← Górski Czteropak 2018

cz. 2. dąb w Chynowie, buk „Edward”, dąb „500-lecia” i dąb „Gabryś” w Krępie →